Vermeer

“Ik heb Vermeer gezien.” De meest gehoorde reactie op dat korte zinnetje is een uitroep van ongeloof. Ongeloof omdat ik een kaartje heb weten te bemachtigen, dat ik er op tijd bij was en dat soort dingen.

Mahler

Heel eerlijk: die eer komt mij niet toe. Ik ben fijn mee gesurft op de organisatie door Twittergenoten. Een aantal kunsthistorici die ik volg, besloot samen te gaan en daar ben ik bij aangesloten. Waarschijnlijk had ik zelf nooit kaarten gekocht, ik ben niet zo van de grote kunst “die ik al ken van het koekblik”. Zo wilde ik nooit wat weten van Mahler, want iedereen was idolaat over Mahler. Toen een vriendin vroeg of ik mee ging naar de Mahlercyclus van het Concertgebouworkest, ging ze ervan uit dat ik niet mee zou gaan. Ik ging wel mee. Gewoon om eens gedwongen anderhalf uur stil te zitten en te luisteren. Dat heeft die muziek namelijk nodig. En zo ben ik eigenlijk ook naar Vermeer gegaan.

Dé Vermeertentoonstelling

Voor wie de Vermeertentoonstelling gemist heeft: het Rijksmuseum heeft zelf vier werken van Vermeer, maar ze zijn wezen grasduinen in de collecties van andere musea en nu hangen er 24 in Amsterdam. De grootste Vermeertentoonstelling ooit! 82% van Vermeers werk bij elkaar gebracht! Uiteraard was de expositie snel uitverkocht en ik was even bang dat het over de hoofden lopen zou zijn.

Wat wel een beetje een rare gewaarwording was, was dat iedereen de schilderijen stond te fotograferen. Want, zo was mijn simpele redenering, je kan toch inmiddels hoge resolutie afbeeldingen downloaden van de museumsites? Dus waarom hannesen met een telefoon? Ik heb er spijt van dat ik niet gehannest heb met mijn telefoon. Om te beginnen had ik dan de mooiste foto gemaakt van het beeldscherm van iemand voor mij die een foto van een doorkijkje stond te maken. Droste-effect! Maar ik denk dat ik achteraf gezien ook details had willen fotograferen, die ik dan nog beter op de site had kunnen bekijken.

En, dus… Wat vond ik ervan?

Het was bijzonder om zoveel Vermeers vlak bij elkaar te zien en ongegeneerd heen en weer te kunnen lopen en te kunnen vergelijken. De kundige medebezoekers maakten de expositie ook: bij elk schilderij ging er een vat kennis open, waarbij mijn hoofd verbleekt. Van de lijsten tot de kwaliteit van de restauraties en van rare ledematen tot toegeschreven aan of echt. Ik vind dat heerlijk, op stap zijn met mensen die heel veel weten en gewoon van alles absorberen. Echt, ik ben net een duizenddingendoekje, alleen komt er weinig meer uit als je het probeert uit te knijpen.

Wat ik ook merkte was dat ik toch anders ging kijken. Er waren met namen een heleboel details die me opvielen en die de Vermeers echt bijzonder maken. En dat zit voor mij vaker in de periferie dan dat het direct het onderwerp is.

En wat Mahler betreft

Bij de luitspeelster die haar instrument stemt, stond een heel verhaal over hoe Vermeer buiten met binnen verbindt door de blik van de luitspeelster. Ik vond dat zo’n onzin. Als je je instrument stemt, kijk je naar een punt in de verte (of omhoog), gewoon, omdat je gefocust bent op de toonhoogte en niet op de onzin om je heen. Als ik stem leg ik helemaal geen verbinding tussen binnen en buiten. Dan leg ik een verbinding tussen mijn vingers aan de stemknop en mijn gehoor.