Kroniek van een aangekondigde dood

De documentaire over de ongelooflijke aanslag op Alexej Navalny is heel wrang om te kijken na de dood van de oppositieleider. Al eerder deze week zag ik de Duitse documentaire Der Fall Navalny over de vergiftigingszaak, vandaag ging ik naar de documentaire Navalny in de bioscoop. Letterlijk Een Kroniek van een Aangekondigde Dood: het is de vraag waar de documentaire mee begint en mee eindigt Wat gebeurt er als je vermoord wordt? De documentaire was eerder bij 2doc te zien.

De film begin met de novichok-aanslag die Navalny ternauwernood overleefde. Dankzij een Russische piloot die een noodlanding maken en de snelle actie van de Duitsers, wordt hij in Berlijn opgelapt. Om te revalideren ging hij in een dorpje in het Zwarte Woud wonen. Van daar begonnen een medewerkster van Navalny en een journalist van de onderzoeksjournalistieke site Bellincat een onderzoek naar het hoe en waarom van de moordaanslag. De manier waarop het onderzoek gedaan wordt en de uitslagen zijn fascinerend en onthutsend. Data zijn gewoon te koop en door genoeg data te kopen, kan je ‘dus’ een moord reconstrueren.

Toch is de reconstructie van de moord niet genoeg. Op het moment dat het team de resultaten van het onderzoek in de media brengt, besluiten ze dat Navalny zijn moordenaars zelf zal bellen. Wat er dan gebeurt zal je verbazen! De eerste ‘verdachten’ slaan dicht, maar het lukt hem uiteindelijk om een gedetailleerd verslag te krijgen van wat er goed en wat er fout ging bij de aanslag op zijn leven.

Het vervolg van het verhaal is bekend. Navalny besluit na zijn herstel terug te gaan naar Rusland waar hij wordt gearresteerd. Hij wordt keer op keer langer vast gezet en verdwijnt eind vorig jaar naar een strafkolonie in Siberië, waar hij in februari “overlijdt”. Zijn overlijden is voor veel Russen een reden om de straat op te gaan, waar de Russische regering gebruik van maakt door vele van hen op te pakken.

Samenwerken

Wat voor mij een aha-momentje was in de documentaire, was dat hij vertelde hoe hij met extreem rechts samenwerkte. Daardoor wordt hij door sommigen als een opportunist gezien. Maar, betoogde hij, je hebt elke tegenkracht nodig wil je wat bereiken, of je het nu met elkaar eens bent of niet.

Eerlijk gezegd had en heb ik zelf ook heel veel moeite met samenwerken met iemand die je ideologisch als tegenstander beschouwd. Het mooie was dat dit ook heel mooi in Preis der Freiheit naar boven kwam. Als het regime dan eenmaal gevallen is, wat dan? Dan blijkt het maar wat lastig om met al die mensen die samen vanuit een ander perspectief tegen dezelfde vijand vochten, opeens overeenstemming te vinden over de volgende stappen die gezet moeten worden.

Mogelijk gemaakt door zwijgende meerderheid

Navalny is erg duidelijk dat iedereen zich moet laten horen, dat je door te zwijgen eigenlijk faciliteert. Dat raakt me, want ik worstel daar momenteel heel erg mee. Hoe verhoud ik me tot de huidige politieke situatie? Hoe kan ik iets doen en wat kan ik doen? Moet ik de barricaden op, maar past dat wel bij mij? Hoe laat ik mijn stem eigenlijk horen? Moet ik hier op dit blog dan mensen na gaan praten? Voorlopig heb ik meer vragen dan antwoorden.

.

0